Haagsche Courant – Taco van der Mark

Er komt on herroepelijk een moment dat je dodelijk vermoeid het boek ‘Was Jezus Caesar?’ weglegt. Dat gebeurt op het eind van deze Italiannse publicatie waar naar het scheijn het Vaticaan niet bepaald blij mee is. De auteur, Francesco Carotta, heeft dan ruim driehonderd pagina’s lang herhaldelijk betoogd dat de wortels van het christendom Romeins zijn. En sterker nog, dat Jezus inderdaad de vergoddelijkte Julius Caesar (Divus Iulius) is.
Het einige wat er nog aan schort, denk je dan onwillekeurig, is dat hij ook nog even de islam en het boeddhisme op de korrel neemt. En inderdaad, hij doet het echt! Want ook in deze godsdiensten ziet Carotta de invloed van Divus Iulius terug. Zo zou in de naam Allah al Ilah zitten. En klinkt Ilah niet bijna als Iulah dat weer herinnert aan Iulius? En trouwens, werd Boeddha niet geboren uit een olifant? Ongetwijfeld niet helemaal toevallig hetzelfde dier dat al op de erste Caesarmunt staat afgebeeld. Boeddha’s verlichting onder de vijgenboom zet ook aan tot nadenken. Want de vijgenboom was het symbool van, jawel, Rome.
Als dit alles eens waar zou zijn, aldus deze Italiaanse Willy Wortel, dan zou niemand anders dan de goddelijke Julius onze tempels, kerken en moskeeën hebben bewoond. ‘En zelfs de verlangens van onze jeugd en de dromen van onze kinderjaren’ zo besluit hij.
Het is een even hilarisch als speculatief slot van een boek dat desondanks bij vlagen wel tot nadenken stemt. Al is Carotta een man die irriteert met zijn gelijkhebberige manier van schrijven.

Sandalen
Wie is deze Carotta (1946) eigenlijk? Een bekende wetenschapper is hij ieder geval niet. Wel een man van vele richtigen. Voltooide als keurig katholiek het seminarie, studeerde filosofie en linguïstiek en was industrieel technicus.
En nu dan komt hij met een boek waarin hij beide JC’s met elkaar vergelijkt. Want in Carotta’s ogen hebben Caesar en christus meer gemeen dan op het eerste gezicht lijkt. Hij steld dat de levensgeschiedenissen van de twee godmensen geitelijk over één en hetzelfde leven gaat. Alleen is er tijdens het vertalen van de levensgeschiedenis van de Romeinse veldheer en opperpriester het een en ander verkeerd gegaan. Evangelist Marcus, wiens evangelie als bron heeft gediend voor de andere evangeliën Lucas en Mattheus, heeft volgens Carotta slordig werk afgeleverd bij de vertaling van de Historiae van Asinius Pollio. En zo zou de uit Gallië afkomstige bevrijder van Corfinium in de bijbel verworden zijn tot de in Galilea opererende duiveluitbanner van Kafarnaüm. Ofwel: Jezus Christus werd geheel en al geschapen naar Julius Caeasr. Voor de goede orde: Caesar kwam honderd jaar eerder dan jezus op aarde.
Carotta somt dan wat frappante overeenkomsten op: de graskrans om het hoofd van Caesar komt qua vorm en betekenis sterk overeen met de doornenkroon van Jezus de Vorlosser.
De Romein wordt na zijn grootse overwinning in rome door het met olijftakken wulvende volk onthaald als een koning. Dat gebeurt met Jezus eveneens. Alleen is de plaats van handeling Jeruzalem.
Ook andere Nieuwtestamentische hoofdpersonen blijken overeenkomsten te vertonen met grootheden uit de Romeinse geschiedenis. Consul Pompeius, tegenstander van Caesar, wordt onthoofd en zijn hoofd wordt gepresenteerd op een schotel aan de veronderstelde opdrachtgever. Johannes de Doper ondergaat hetzelfde lot.
Marcus Antonius onderhandelt met de moordenaars van Caesar, tafelt ook met hen, maar zijn gedrag is geveinsd. Dat lijkt wel erg vell op het gedrag van Petrus die voorafgaand aan de kruising van Jezus zich warmt bij het kampvuur en daar Jezus tot drie keer toe verlochent. Zelfs het uitkiezen van de twaalf apostelen verloopt op analoge wijze als Caesars’ benoeming van diens twaalf legaten.
Maar hoe zit het dan met het passieverhaal van Jezus? Is dat ook te wijten aan vreemd vertaalwerk? Ja, zegt Carotta. De vermeende laatste woorden van Caesar zouden dezelfde zijn als die Jezus uitsprak aan het kruis.
Het boek draagt al met al een hoog ‘het zou kunnen zijn’-gehalte. Dat maakt het lezen weliswaar niet minder aantrekkelijk, maar wetenschappelijk wel een stuk minder betrouwbaar. Het wachten is op een volgende publicatie waarin kond wordt gedaan van de derde beroemde JC, inderdaad, die uit Amsterdam. Wist ü dat deze JC de incarnatie ván is?

Paulus
In zijn ontmythologiseringsdrift staat Carotta ook stil bij Paulus. Die zou niemand anders zijn geweest dan de Joods-Romeinse geschiedschrijver Flavius Josephus.

[…]

____________
Francesco Carotta: ‘Was Jezus Caesar? Over de Romeinse oorsprong van het christendom’. Uitgever Aspekt. Prijs: E 32